Aracımız neden devirsiz çalışır sorusunun cevabı rölanti devir elemanın içerisinde gizlidir. Rölanti devir kontrolörü, motorun rölanti devrinin tüm yük koşullarında sabit kalmasını sağlar. Rölantinin sabit kalmasını sağlayan rölanti devir elemanına rölanti aktüatörü ismi verilir. Bu yazımızda bu elemanın ne işe yaradığını, çalışma prensibini ve nasıl arıza yaptığını öğrenebilirsiniz. Aracın çalışabileceği minimum devir sayısı rölanti olarak tanımlanır. Rölantinin devrinde ayarsızlık olur ise motor ya yüksek devirde çalışıp ekstra yakıt harcar. Ya da devir düşürerek motoru stop ettirir. Rölanti devri genellikle fabrika tarafından tespit edilir.
Minimum yakıt tüketeceği ve aynı zamanda şoförün mümkün olduğunca sarsıntısız kalacağı bir aralıkta belirlenir. Motorun silindir sayısına ve motor gücüne bakılarak rölanti devri belirlenir. Silindir sayısı yüksek motorlarda rölanti devri düşük olacaktır. Rölanti arızası yani devirsiz çalışma LPG’li araçlarda daha çok görünen bir arızadır. Bunun nedeni ise LPG’nin çalışma sıcaklığı fazla olduğundan araç manifoldunun hava alması olası bir ihtimaldir. Bu hava alma neticesinde rölanti etkilenir. LPG’li araçlarda diyaframın 50.000 km de değiştirilmesi gerekmektedir. LPG beyninde oluşan yağ ve tortularda rölanti devrini bozan bir başka etkendir.
Rölanti Devir Aktüatörü Çalışma Prensibi
Diğer bir ismiyle rölanti hızı duyar elemanı, bir baypas hava valfidir. Rölanti devri aktüatörü, motor rölanti sisteminin genel rölanti devri kontrolünün bir parçası olarak motor devrini düzenlemekten sorumludur. Araba rölanti halindeyken motor yük durumunda ani bir değişiklik olduğunda (Klima sisteminin çalışması vs.) gibi hava ve yakıt karışımına müdahale ederek motorun durmamasını sağlar. Motor devri kontrol ünitesi belleğinde saklı olan kritik değerin altına düşerse, selenoid valf etkinleştirilerek artırılmış bir hava hızı elde edilir. Enjeksiyon valflerinin açılma süresi uzatılır ve motorun gereksinimlerine göre uyarlanır.
Arızalı Rölanti Devir Kontrolörünün Belirtileri
- Değişken rölanti hızı
- Motor rölantide çalışmayı durdurur.
- Motor gösterge lambasının yanması. Rölanti Devri Kontrolörünün Arızalanma Nedenleri
- Reçine oluşumu
- Bobinde ki kısa devreler
- Elektrikli manyetik sürücülerin sıkışması Bu vermiş olduğumuz bilgilere ek olarak şunları söyleyebiliriz. Aracın devirsiz çalışmasının nedenlerinden bazıları da şunlardır: 1- Gaz kelebeği elektronik ise araç rölanti halindeyken kelebek açıklığı elektronik motoru ayarlar ve bu bölümde arıza görülebilir. Bu gibi arızalar yeni nesil araçlarda görülmez. Çünkü bu tip araçlarda haricen bir rölanti valfi bulunmaz.
2- Gaz kelebeği telli ise, kelebek açıklığında bir ayarsızlık durumu söz konusu olabilir. Ek bilgiler Yukarda verdiğimiz bilgiler benzinli ve LPG’li araçlar içindir. Dizel araçlarda kelebek ya da rölanti motoru gibi parçalar bulunmadığı için bu araçlarda rölanti devrini enjektörler ayarlar. Kış aylarında ve yaz aylarında aracın rölanti seviyesi değişkenlik gösterebilir. Bu gayet normal bir durumdur. Motorun soğuk olduğunu algılayan beyin aracın biraz daha yüksek devirde çalışması için daha fazla yakıt gönderilmesi doğrultusunda komut verir.
